64-cu mektub

imam Ali eleyhis-salamin Muaviyenin mektubuna cavab mektublarindandir (ki, onda, onun sozlerinin sehv olmasini beyan edir ve onu mezemmetleyir).
Allaha hemd ve Hezret Mustafaya salamdan sonra: yada saldigin kimi biz sizinle (islamdan qabaq) dost ve birge idik. Amma dunenki gun (islam) bizimle sizi bir-birimizden ayirdi. Biz iman getirdik (Allahin elchisine – sellellahu eleyhi ve alih – inandiq), siz ise kafir oldunuz. Bu gun (o Hezretden sonra) biz duz dayanmishiq (dinin gosterishlerine emel edirik), siz ise fitne-fesada uz tutdunuz (dinin yolundan kenara chixdiniz). Sizin muselmaniniz (Hezret Peygemberin dovrunde de) islami ancaq icbarla ve islamin boyuk shexsiyyetlerinin hamisi (Mekkenin fethinden qabaq) Hezret Peygemberin (sellellahu eleyhi ve alih) dost ve yoldashi olandan sonra qebul etdi.
Demisen ki, men (Mehemmedin atasi) Telheni ve (Abdullahin atasi) Zubeyri oldurmush, Aisheni uzaqlashdiraraq ishini namelum saxlamish ve Besre ile Kufede enmishem (Mekke ile Medineden uzaqlashmisham)! Bu, senin ondan uzaq oldugun bir ishdir. (Bu hadiselerin sene hech bir dexli yoxdur.) Buna gore de sene bir ziyan deymeyib ve onlara gore sene uzr ve behane getirmeye luzum yoxdur. (Senin qezavet ederek oz zemanenin imamina etiraz etmek haqqin yoxdur.)
(Seninle birge ve yoldash olan) Muhacirler ve ensarla (onlarin olduqlari qoshunla) gorushume (menimle muharibe etmeye) geleceyini xatirladirsan, halbuki hicret qardashin (emr ibn ebu Sufyan Bedr muharibesinde) esir olan gun sona chatdi. Buna gore de eger (menimle muharibe etmeye) telesirsense rahat ol. chunki (biz mutleq bir-birimizle qarshilashacagiq. Ona gore de) menim senin gorushune gelmeyim (eline kechirdiyin sheherlerde seninle vurushmagim) daha munasibdir ki, Allah seni cezalandirmaq uchun meni gondermish olur. (Ona gore ki, fitne-fesadla meshgul olanlarin qarshisini almaga men bashqalarindan daha layiqem.) Senin menim gorushume gelmeyin (menim elimde olan sheherlerde menimle muharibe etmeyin) ise Beni-esed (qebilesi shairlerinden olan) qardashin dediyine benzeyir ki:

[Xirda dashlari chuxurlarin ve boyuk dashlarin arasindan goturub onlara vuran yay kuleklerine uz tutarlar.] (Meqsed budur ki, ox, nize ve qilinclar hemin kuleklerin xirda dashlari kimi sene ve qoshununa yagacaq.)
Senin (ana) babani (utbe ibn Rebieni), dayini (Velid ibn utbeni) ve qardashini (Henzele ibn ebu Sufyani) bir yerde (Bedr muharibesinde) vurdugum qilinc yanimdadir. Allaha and olsun ki, sen men bildiyim kimisen: qelbin perdelenib (fitne ve azginliq perdesi ile ele ortulub ki, oyud-nesihet ona hech bir fayda vermir) ve aglin zeif ve azdir (ki, haqq yola qedem qoymursan). Senin barende bele deyilse daha yaxshi olar ki: sen, xeyrine deyil, ziyanina olan hundur bir pis yeri sene gosteren nerdivana chixmisan. chunki sen senin olmayan itiyi axtarmisan ve senin olmayan heyvani otarmisan. Ele sheyi isteyirsen ki, ona layiq deyilsen ve onun medeninden uzaqsan. Buna gore de senin sozun emelinden ne qeder de uzaqdir!! emilerine ve dayilarina (qohumlarina) chox tez oxshadin. Bedbextchilik ve puch arzular onlari Mehemmedi (sellellahu eleyhi ve alih) inkar etmeye vadar etdi. Buna gore de onlari senin bildiyin yerlerde (Bedr, Huneyn ve bashqa muharibelerde) oz helak yerlerine atdilar (oldurduler). Boyuk hadisenin qarshisini almadilar, meydani boshaltmayan ve hech sustleshmeyen qilinclarin muqabilinde himaye ederek komek gosterilmesi lazim olan sheyden chekinmediler.
Osmani oldurenler baresinde chox danishdin. Ele ise sen de xalqin daxil oldugu sheye daxil ol. (Sen de bashqalari kimi itaet ederek tabe ol.) Bundan sonra menim yanimda onlara qarshi iddia irAli sur ki, men seni ve onlari Allahin kitabina (tabe olmaga) vadar edim. Aldatmaq istediyine (Osmanin intiqami adi ile sham hokumetini sene vermeyimi planlashdirmagina) geldikde (bilmelisen ki): bu, ushagi sudden ayirarken sud (ichmemesi) uchun onu aldatmaga benzeyir. Salama layiq kimseye salam olsun!