sehife 1 den 2 -e qeder.
  1  2181- ci xutbe

imam Ali eleyhis-salamin Nauf (ibn Fuzale) Bikaliden neql edilmish xutbelerindendir.
(Nauf) deyir:
Emirel-mominin eleyhis-salam bu xutbeni bize Kufede (o Hezretin bacisi Umm Haninin oglu) Ce`de ibn Hubeyre Mexzuminin dikeltdiyi dashin uzerinde dayanaraq oxuyub. O Hezretin eyninde uzun yun paltar var idi. Qilincinin qayishi ve ayaqqabisi xurma agacinin yarpaqlarindan idi (toxunmushdu). Onun alni (secdenin choxlugundan) devenin dizlerinin qabari kimi idi. belelikle, (eyb ve noqsan sifetlerden pak ve uzaq olan Allahin medh ve terifi ve qudret ve gucu, teqva ve perhizkarliga heveslendirmek ve dunyaya urek baglamamaq baresinde) buyurdu:
shukr o Allaha layiqdir ki, butun yaradilmishlarin ve ishlerinin sonunun (yaradilmishlarin ishlerinin sonunun) qayidishi Ona terefdir. Lutfunun boyukluyu, (tekliyine olan) delilinin ashkarligi, bexshishinin choxlugu ve (islam dini ile boyunlara qoydugu) haqqa gore Ona shukr edirik. Ele bir shukr ki, Onun haqqini eda ederek shukrunu yerine yetirsin ve Onun mukafatina yaxinlashdiraraq bexshishinin artmasina sebeb olsun. Onun fezl ve bexshishine umidvar olan, xeyir vermesini arzulayan, (chetinlikleri) def etmesine arxalanan, lutf ve keremini etiraf eden ve soz ve emAli ile Ona tabe olan shexsin istemesi kimi Ondan komek dileyirem. Yeqin ve inamla Ona (Onun fezl ve keremine) umidvar olan, kamil imanla Ona (Onun Allahligina) uz tutan, itaetkarliqla Ona qarshi tevazokar olan, tekliyine etiqad beslemekle Ona qarshi tam sedaqetli ve semimi olan, shukr etmekle Onu boyuk bilen ve (Ondan bashqa bir siginacaq ve penah yeri tanimadigi uchun chetinliklerde) regbet ve seyle Ona penah aparan shexsin iman getirmesi kimi Ona iman getiririk. Eyb ve noqsan sifetlerden pak ve uzaq olan Allah dogulmayib (atadan yaranmayib) ki, Onunla izzet ve ezemetinde sherik olsun. (chunki ata ovladin cinsindendir ve izzet ve boyuklukleri bir-birine shamil olur.) Dogmayib (dunyaya ushaq getirmeyib) ki, aradan gederek ozunden sonra miras qoysun. Vaxt ve zaman Onu otmeyib. (chunki O, vaxt ve zamanin yaradanidir.) Artmaq ve azalmaq bir-birinin ardinca Onu ehate etmeyib. Belke (goyun, yerin ve diger varliqlarin yaradilishinda) bize gosterdiyi gozel nizam ve mohkem qanunlarla (vucudunun varligi) agillara ashkar olub. Odur ki, Onun yaratmasinin delil ve shahidlerinden biri sutunsuz sabit ve berqerar qalmish ve direksiz dikeldilmish goylerin yaradilishidir. Allah onlari chagirdi (yaratmaq istedi). Onlar da itaet ve tabechilikle dayanib durmadan ve duruxmadan (Onun chagirishini) qebul etdiler (var oldular). eger onlar (veziyyetleri ile) rububiyyeti tesdiq ve qebul, itaet ve bendAliyi iqrar etmeseydiler, onlari oz ershinin yeri, (yaxin) meleklerin mekani ve bendelerinin gozel soz ve emellerinin qaldirildigi yer etmezdi. Onlarin ulduzlarini nishaneler edib ki, chash-bash qalmish shexs yer uzunun genish yollari ile get-gel edende onlarla yol axtarsin. Gecenin perdesinin chox qaranligi onlarin nurunun ishigini ortmeyib ve qaranliq gecelerin zulmet perdeleri, goyde gorunen ayin nurunun ishiltisini aradan qaldirmaga qadir deyil. Buna gore de pak ve qusursuzdur o Allah ki, ne zulmet gecenin qaranligi, ne de gecenin, derin yerlerin kunclerinde ve bir-birine yaxin tutqun rengli daglarin qullelerinde rahatliq tapanlari Ona gizli deyil. ufuqde ve goyun bir terefinde goy gurultusundan gelen ses, buludun sepelenerek yox olan (gozlere gorunmeyen) ildirimlari, qopmasi ulduzlarin dushmesine nisbet verilen kuleklerin ve yagishin yagmasinin oz yerinden uzaqlashdirdigi (yere) tokulen yarpaqlar Ona gizli deyil. Yagishin her bir damcisinin hara dushub harada qerar tutacagini, kichik qarishqanin (oz yukunu) haradan chekib hara apardigini, agcaqanadin ruzisi uchun neyin kifayet etmesini ve dishinin (dollu olarken) qarnindakinin ne (erkek, yoxsa dishi) olmasini bilir.
shukr o Allaha layiqdir ki, kursu, ersh, goy, yer, cin ve insan movcud olmamishdan olub. (chunki yaradanin yaradilmishdan qabaq movcud olmasinin zeruriliyi tam aydin meselelerdendir.) Dushunce ile derk edilmir ve zeka ile mueyyenleshmir. Hech bir isteyen Onu yayindirmir. (chunki Onun zati elminin ozudur ve Onun elmine qeflet yol tapa bilmez.) eta ve bexshish etmek Onu (Onun nemet xezinesini) azaltmir. (chunki isteyen an istediyini yaradir.) Goz ile gorunmur. Haradasa olmasini demek olmaz. Benzeri olmaqla vesf edilmez. (el ve ayaq kimi) bir uzvun komeyi ile yaratmir. Hisslerle derk edilmir. (Cisim olmadigi uchun cismin xususiyyetlerinden olan bu sifetlerle vesf edilmir.) insanlarla muqayise edilmez (onlara oxshadilmaz. chunki Onun oxshari yoxdur). O Allah ki, Musa ile (yaratdigi) bir sozle danishdi ve ona uzv ve aletlersiz, danishiqsiz ve (bogazda yerleshen ve vasitesi ile ses chixan) dilcheklersiz oz nishanelerinden boyuk bir shey gosterdi (ki, o soz idi). Ey Rebbini vesf etmek uchun ozunu zehmete salan kes! eger duz deyirsense, pak hucrelerde meskunlashmish (ve Allahin ezemet ve boyukluyunden) bashlarini ashagi salan ve agillari yaradanlarin en yaxshisini vesf etmekde chash-bash ve aciz qalan Cebraili, Mikaili ve Allahin dergahina yaxin olan melekler qoshununu vesf et. (eger onlar Onun zatinin heqiqetini derk ede bilmirlerse, sen zeif bende onlardan qabaq Onun heqiqetini derk etmekde aciz ve zeifsen.) Sifetlerle o kesler derk edilirler ki, shekil ve aletleri var ve o kes ki, omru sonu yoxluga dogru chekilende basha chatir. Buna gore de Ondan bashqa bir tanri yoxdur. (chunki eger olsaydi, elbette ki, derk edilerdi.) O, her bir qaranligi oz nuru ile ishiqlandirib ve her bir nuru oz qaranliqlashdirmasi ile zulmete buruyub (hidayetin ishiqliligi Onun lutfunun, azginligin qaranligi ise Onun qezebinin neticesidir).
Ey Allahin bendeleri! Size perhizkar olmagi ve (isti ve soyuqdan qorunmaginiz uchun) size gozel paltarlar geyindirmish ve sizin uchun yashayish vasitelerini hazirlamish Allahdan qorxmagi tovsiye edirem. (Sizin uchun bele bir sherait yaratdigi halda ne uchun gunah ve itaetsizlikle Onun nemet ve bexshishlerine nankorluq edirsiniz? Ne uchun Ondan uzaqlasharaq dunyaya urek baglamisiniz, halbuki) eger kimse dunyada qalmaq uchun bir vasite elde ede bilseydi ve ya olumu def etmeye bir yol tapsaydi, o, Davud eleyhis-salamin oglu Suleyman olardi ki, peygemberlik vezifesinden ve boyuk meqam ve dereceye malik olmaqdan elave cin ve insanlara hakim ve padshah idi. (O, dunya ve axirete aid butun vasitelere malik olmaqla dunyada qalmaga hamidan chox layiq idi. Amma) ele ki ozunun teqdir edilmish ruzisini istifade etdi ve heyat muddetini sona chatdirdi, yoxluq yaylari olum oxlari ile onu diz chokdurdu (ve o, dunya ile vidalashdi). sheherler onsuz ve evler bosh qaldi ve bashqalari onlari irs apardilar. Sizin uchun kechen dovrlerde ibret vardir (ki, kechmishlerin bu dunyadan nece uzulushmelerine nezer salasiniz). Haradadir emaliqe ve onlarin ovladlari? Haradadir (Misir shahlari olmush) Fironlar ve (onlarin hech bir nishaneleri qalmamish) ovladlari? Haradadir peygemberleri olduren, Allahin elchilerinin hokmlerini sonduren (mehv eden) ve zalimlarin en`enelerini dirilden (hemin esasda davranan) Ress sheherlerinin ehalisi? Haradadir o kesler ki, qoshunlarla her terefe gederek minlerle neferi meglub edirdiler ve ordu toplayaraq sheherler tikirdiler?!

Bu da hemin xutbenin (zuhuru gozlenilen imam -eccelellahu teala fereceh - baresindeki) bir hissesidir