imam Ali eleyhis-salamin, bir shexs xalqin elinde olan ve onlarin arasinda yayilmish (bir-birine zidd) uydurma hedisler ve muxtelif revayetler baresinde sual ederken buyurdugu kelamlarindandir. imam eleyhis-salam (onun cavabinda) buyurdu:
Heqiqeten xalqin elinde olan hedisler haqq ve batil, dogru ve yalan, nesx (legv) eden ve nesx edilen, umumi (hamiya shamil olan) ve xususi (bezilerine shamil olan), mohkem (menasi ashkar olan) ve muteshabih (menasi aydin olmayan), (sehv ve yanlishliqdan) qorunmush ve movhumdurlar (guman ve xeyala esaslanirlar). Dogrudan da Allahin Peygemberinin (sellellahu eleyhi ve alih) oz zamaninda o Hezrete yalanlar qurashdirdilar ve nehayet, o qalxib xutbe oxuyaraq buyurdu: [Kim qesden ve bilerekden mene yalan nisbet verse, yanini mutleq oda (Cehennem oduna) qoyacaqdir.]
Heqiqeten sene hedisi (Hezret Peygemberden) dord nefer (dord desteden biri) neql edecek ki, beshincisi yoxdur:
(Birincisi:) ikiuzlu shexs ki, zahirde iman getirerek ozunu islamin qaydalari ile numayish etdirir, (halbuki) gunahdan chekinmir ve qesden Hezret Peygembere (sellellahu eleyhi ve alih) yalan nisbet verir. eger camaat onu munafiq ve yalanchi hesab etseydi hedisini qebul etmez ve dediklerine inanmazdilar. Lakin (onun batininden xeberdar olmadiqlari uchun baresinde bele) deyirler: O, Hezret Peygemberin-sellellahu eleyhi ve alih - sehabelerindendir ki, onu gorub ve hedisi ondan oyrenib. Belelikle (bu sebebden), onun dediklerini qebul edirler. Heqiqeten Allah sene munafiq ve ikiuzlu adamlar baresinde xeber verib, onlari vesf edib ve seni ondan agah edib. Hezret Peygemberden sonra qalmish munafiqler azginliq bashchilarina ve (insanlari) yalan ve bohtanla oda (Cehenneme) chagiran kimselere (Muaviye ve bashqalari kimilerine) yaxinlashdilar. Sonra (hedis uydurmaqla) onlari ishlerin ixtiyar sahibi ve xalqin mal ve canina hakim etdiler. Ve onlarin vasitesi ile dunyani yediler (onun malini zulm ile elde etdiler). (sheytanin sherinden ve pisliklere emr eden nefsden) Allahin qoruduqlarindan bashqa insanlar hemishe shahlar ve dunya ile yoldashdilar. (Buna gore de Allahin ve Peygemberin raziliginin eksine olan hech bir ishden chekinmirler.) Belelikle, bu munafiq dord neferden biridir.
(ikincisi:) O shexsdir ki, Allahin Peygemberinden bir shey eshidib ve onu duzgun ezberlemeyib; onda sehve duchar olub, amma bilerekden yalan demeyib. Belelikle, o, elinde olani neql edir, ona emel edir ve bele deyir: Men onu Hezret Peygemberden (sellellahu eleyhi ve alih) eshitmishem. Buna gore de eger muselmanlar bilseydiler ki, o, hedisi sehv basha dushub, (hemin hedisi) ondan qebul etmezdiler. eger o ozu de sehv etmesini bilseydi, onu terk eder, neql etmezdi.
(uchuncusu) O shexs ki, Allahin Peygemberinden (sellellahu eleyhi ve alih) bir shey emr etmesini eshidib. (O Hezret) sonra hemin sheyi qadagan edib, o ise hemin qadagadan xebersizdir. Yaxud qadagan etdiyi bir sheyi eshidib. (Peygember) sonra hemin sheyi emr edib ve o, bunu bilmir. Belelikle, o, nesx edilmishi yadinda saxlayib, nesx edeni ise elde etmeyib. Amma eger hemin hedisin nesx edilmish olmasini bilseydi, onu neql etmezdi. Hemchinin muselmanlar da onu ondan eshiden zaman hedisin nesx edilmish oldugunu bilseydiler, ona emel etmezdiler.
(Dorduncusu) Diger shexs ise Allaha ve Peygembere yalan nisbet vermeyib, Allahin qorxusundan ve Hezret Peygembere (sellellahu eleyhi ve alih) ehtirama gore yalana nifret edib, sehv ve xeta da etmeyib, eksine, eshitdiyini oldugu kimi ezberleyib; ona bir shey artirmayib ve ondan bir shey azaltmayib; nesx edeni ezberleyerek ona emel edib ve nesx edilmishi nezerde saxlayaraq ondan chekinib, umumi ve xususini taniyaraq her birini oz yerine qoyub (umumini xususinin, xususini umuminin yerinde ishletmeyib); onun muteshabih ve mohkemini bilib (muteshabihde diqqetli ve ehtiyatli olub ve mohkeme ve menasi ashkar olan hedise emel edib). (Bezen zamanin telebine uygun olaraq) Hezret Peygember (sellellahu eleyhi ve alih) iki menasi olan bir soz deyirdi. Biri mueyyen shey ve zamana mexsus olan, diger biri ise her shey ve butun zamanlara shamil olan soz. (O sozlerin her ikisi bir shekilde gorunurdu. Amma deyilme yerinden ve diger cehetlerden meqsed melum olurdu ve sehv aradan qalxirdi.) Buna gore de Allah ve Onun Peygemberinin (sellellahu eleyhi ve alih) hemin sozden meqsedinin ne olmasini bilmeyen kes onu eshidirdi ve basha dushmediyi uchun onu oldugunun eksine, nezerde tutulanin ziddine ve deyilenden bashqa cur izah edirdi. Allahin Peygemberinin (sellellahu eleyhi ve alih) sehabelerinin (hech de) hamisi o Hezretden (bir shey) sorushub onu basha dushmek uchun sey gostermirdi. (O Hezretden bir shey sorushmamalari ve chalishqanliq gostermemeleri o hedde idi ki,) hetta bedevi ereb ve bir qeribin gelib o Hezret eleyhis-salamdan onlarin eshitmeleri uchun bir shey sorushmasini isteyirdiler. Amma men bu barede qarshima chixanlarin hamisini o Hezretden sorusharaq ezberledim. Demeli, insanlarin ixtilaflari ve onlarin revayet ve hedislerde chashbash qalmalarina bu amiller sebeb olur.