Kitabxana

Indi ise maddecilerin bu barede ne dediklerine nezer salaq. Mexanika nezeriyyesinin (mUteherrik maddenin ilkin olmasi) terefdarlari burada hec bir cetinlikle qarshilashmirlar. cUnki, qeyd etdiyimiz kimi, onlar heyat, hissiyyat ve idraki (tefekkUr qUvvesini) yalniz zerrelerin ve maddenin kicik hisseleri arasindaki mexaniki qUvve vsitesile yaranan yigilma ve dagilma hereketlerinden bashqa, yeni bir sheyde bilmirler. Lakin bu deyishiklikler esnasinda maddenin keyfiyyet ve kemiyyet baximindan tekamUle dogru getmesine etiqad besleyen yeni maddecilik nezeriyyesinin ardicillari yuxaridaki sualin cavabinda cixilmaz veziyyetde qalirlar. Onlar maddede keyfiyyet baximindan bash veren deyishikliyi tefsir ve izah etmek UcUn ele bir Uslub secirler ki, hem yuxarida qeyd olunan ikinci prinsip ile, diger terefden ise sirf maddeye kifayetlenmek temayUlleri ile uygun gelsin deye, bele deyirler: Maddenin ozU bUtUn yaradilishin mensheyidir. Keyfiyyet baximindan tekamUle zemine yaradan da mehz maddedir. Amma onun ishi boyUk bir layihenin inshasina sermaye qoyan feqir kimi deyildir, buna gore de ikinci mUddea ile zidd deyildir. eksine, onun ishi yalniz buna esaslanir ki, ondaki her nov tekamUlUn, terkib ve forma cehetden bUtUn deyishikliklerin zeminesi ilk evvelden maddenin daxilinde movcud olmushdur. Nece ki, toyuq yumurtanin icinde, hidrogen ve oksigen qazlari suda movcudur. Lakin bele bir sual yaranir ki, onun icinde olan maddenin eyni zamanda hem toyuq, hem de yumurta, yaxud hem su, hem de qaz olmasi nece mUmkUndUr? Yeni maddeciler (dialektik materialistler) bu suala cavab vererek deyirler ki, bu mesele Umumi bir qanun kimi tebiete hakim olan (antaqonist) ziddiyyetler esasindadir. Yeni her bir sheyin daxilinde onun ziddi de var ve oz ziddi ile daim mUbarizededir. Bu mUbarize neticesinde onun daxilindeki zidd inkishaf ederek axirda ashkar olur. Belelikle de maddenin daxilinde deyishiklik yaranir, mUeyyen bir zaman kecdikden sonra yumurta yarilir ve icindeki cUce cole cixir, bununla da madde oz tekamUl yolunu otUb kecir. Bu mUbarizede qelebe calan zidd, maddeni bir qeder ireliye aparir. Biz burada bir nece meseleye ishare ederek sorushuruq: Yeni maddi tefekkUrde her shey oz ziddini oz daxilinde besleyir dedikde ashagidaki menalardan hansi birini nezerde tutursunuz: 1-Yumurta ve toyuq her biri digerinin ziddini (yumurta toyugu, toyuq da yumurtani) yaradib ona heyat xUsusiyyetleri verir? Yeni cansiz bir shey canli bir sheyi istehsal ederek ona heyat bagishlayir? eger meqsediniz bu olsa, onda bu, eynile boyUk inshaat ishlerinin bUnovresini qoyaraq ona kUlli miqdarda sermaye buraxan yoxsul ve feqir bir insana benzeyir. Bu da evvelde qeyd olunan prinsiplerle tamamile ziddir. 2-Yaxud meqsediniz bu ola biler ki, yumurta toyugu yaradib vUcuda getirmir, sadece olaraq onun icerisinde gizlenen toyugu ashkar edir. cUnki sizin dediyinize gore,