Kitabxana

Gunahin ictimai amillerine nezer saldiqda ashagidaki movzulari aciqlamaga ehtiyac duyulur:
1. Pozgun muhit.
2. Azgin rehberler.
3. Pis yoldash.
4. Ictimai mehrumiyyetler.
Cirkin tullantilardan mikrob yarandigi kimi, shubhesiz pozgun muhit de gunahin yayilmasina ve coxalmasina bir vasitedir. Muhitin keyfiyyet ve kemiyyet cehetinden bir nece novi var:Misal olaraq: Mekteb muhiti, ev muhiti, medeni muhit, sheher muhiti, xestexana muhiti, meclis muhiti ve...
Quranda "Eraf" suresinin 138-141-ci ayelerinde Musa peygemberin ve onun sehabelerinin haqqinda oxuyuruq:
Musa peygember ve onun terefdarlari Fironun zulmunden qacib deryadan kecdikden sonra oz butlerinin etrafina toplashib onlara ibadet eden bir deste camaatla uzleshdiler. Musa peygemberin terefdarlari bu sehneni gordukde dediler:
قالُوا يا مُوسى اجْعَلْ لَنا اِلهاً كَما لَهُمْ آلِهَةٌ
"Ey Musa, bunlarin butleri kimi bize de bir tanri duzelt"
Bute perestish eden shexslerin hereketleri Musanin terefdarlarinda ele tesir qoymushdu ki, onlar yegane Allaha sitayish etseler de, bu sozleri Musaya dediler. Musa peygemberse onlari bu sozlerine gore tenbeh edib buyurdu:
اِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ ـ اِنَّ هؤُلاء مُتَبَّرٌ ما هُمْ فِيهِ وَباطِلٌ ما كانُوا يَعْمَلُونَ
Musa dedi: "Siz heqiqeten cahil bir qovmsunuz dini artiq yixilmish, gorduyu ishler de batil ve bihudedir".
Musa peygemberin zamaninda azgin servetlilerden biri de Qarun adli bir shexs idi. Gunlerin bir gunu o, ozunun var-dovletini ve qudretini camaata gostermek ucun boyuk bir meclis teshkil edib tem-teraqla insanlarin qarshisina cixdi.
فَخَرَجَ عَلى قَوْمِهِ فِي زِينَتِهِ
"Qarun zer-zinet icinde qovmunun onune cixdi".
Bu merasim orada olanlarin heresine bir cur tesir etdi. Onlardan bezileri hesretle
"Kash bizim de bele bir var-dovletimiz olaydi" deyirdiler.
قالَ الَّذِينَ يُرِيدُونَ الْحَياةَ الدِّنْيا يا لَيْتَ لَنا مِثْلُ ما اُوتِيَ قارُونَ اِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيم
"Dunya heyatini arzulayan shexsler dediler: Kash Qaruna verilenden bize de verileydi. Shubhesiz, dunyanin xoshbexti odur".
Lakin orada olan alim ve derrakeli shexsler cahillere etiraz etdiler.
"Qeses" suresinin 80-ci ayesinde bele oxuyuruq:
وَقالَ الَّذِينَ اُوتُوا الْعِلْمَ وَيْلَكُمْ ثَوابُ اللهِ خَيْرٌ لِمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صالِحاً وَلا يُلَقّاها اِلاّ الصّابِرُونَ
"Elm almish kesler dediler:
"Vay olsun size, iman getirib yaxshi emeller goren shexsler ucun Allahin verdiyi mukafat bundan yaxshidir. Onu da yalniz sebr eden adamlar ala biler".
Islam dininde maraqli movzulardan biri de pozgun muhitden koc etmek meselesidir. Ele bir muhit ki, orada insanin dini xeterdedir. Bu vaxt insan o muhitden uzaqlashmali ve munasib bir yere koc etmelidir. Demeli, her hansi bir insan pozgun muhitde bilerekden qalib gunah ishler toretmekde davam etse, gunahini muhitin tesiri ile uzrlendire bilmez. Ele buna goredir ki, Quranda bele shexslere xeberdarliq edilmishdir, Tarixde oxuyuruq: Mekke sheherinde Islam dinini zahirde qebul etmish muselmanlardan bir destesi oz yigdiqlari mal-dovlete gore Peygemberle (s)