Kitabxana

Gunahlarda olan istisnalarla daha yaxindan tanish olmaq ucun qeybetde olan istisnalara diqqet edek. Qeybet etmek ve muselmanlarin eybini onlarin ardinca danishmaq boyuk gunahlardan sayilir. Quran ayelerinde ve hedislerde qeybet shiddetli suretde qadagan olunmushdur. Qeybet bir muselmanin ardinca danishib, onun gizli eyblerden birini fash etmeye deyilir. Amma bashqasinin ashkarda olan eybini danishmaq mezemmet meqsedi ile olmasa, eybi yoxdur.
Imam Sadiq (e) buyurur:
اَلْغِيْبَةُ اَنْ تَقُولَ فِي اَخِيكَ ما سَتَرَهُ الله عَلَيْهِ
"Qeybet odur ki, muselman qardashinin haqqinda Allahin gizli saxladigi eybini fash edesen".
"Hucurat" suresinin 13-cu ayesinde oxuyuruq:
وَلا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً اَيُحِبُّ اَحَدُكُمْ اَنْ يَأكُلَ لَحْمَ اَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ
"Bir-birinizin qeybetini etmeyin. Hansi biriniz olmush qardashinin etini yemekden zovq alir? Elbette, hec biriniz. Sizin bu ishden aciginiz gelir".
Qeybet elemeyin pislenmesine aid hedisler coxdur. Lakin burada iki hedisle kifayetlenirik.
1. Islam Peygemberi (s) buyurur:
اَلْغِيْبَةُ اَسْرَعُ فِي دِينِ الرَّجُلِ الْمُسْلِمِ مِن الاكِلَةِ فِي جَوْفِهِ
"Muselmanin dininin mehvinde qeybetin tesiri xora xesteliyinin insan bedenindeki tesirinden coxdur".
2. Allah-teala Musa peygembere bele vehy etdi:
مَنْ ماتَ تائِباً مِنَ الْغِيْبَةِ فَهُوَ آخِرُ مَنْ يَدْخُلُ الْجُنَّةَ، وَمَنْ ماتَ مُصِرّاً عَلَيْها فَهُوَ اَوَّلُ مَنْ يَدْخُلُ النّارَ
"Qeybet etmekden tovbe edib dunyasini deyishen shexs hamidan axirda behishte daxil olacaq. Qeybetle meshgul oldugu halda dunyasini deyishen shexs ise hamidan birinci cehenneme daxil olacaq".
Qeybetin bu cur agir gunahlardan olmagina baxmayaraq, bezi hallarda qeybet etmek caiz ve hetta vacib olur. Boyuk alim, merhum Sheyx Ensari ozunun
"Mekasib" kitabinda yazir: Muselmanin qeybetini etmekden meqsed duzgun ve muhum hedef olarsa, bele ki, bu muhum hedefe qeybetden savayi hec bir sheyle nail olmaq mumkun olmazsa, bu vaxt qeybet etmek gunah deyil. Demeli, qeybetdeki istisnalarin sayi mehdud deyil. Istisnalardan bir necesini qeyd edirik:
1. Ashkarda gunah eden shexsin etdiyi gunahlar haqqinda qeybetini etmek.
2. Zalim shexsin qeybetini etmek.
3. Bir kese meslehet veren zaman qeybet etmek.
4. Gunahdan cekindirmek ucun bir shexsin qeybetini etmek.
5. Muhum ve boyuk bir fesadin qarshisini almaq ucun qeybet etmek. Misal ucun bidetci shexsin qeybeti.
6. Mehkeme zamani shahidlerin qeybetini qazinin huzurunda etmek.
7. Bir shexsi ziyandan qorumaq ucun onun qeybetini etmek.
8. Bir shexsi ele bir eybli adla yad edesen ki, tekce o adla taninir. Misal ucun kar, kor, shil, kecel ve s..
9. Yanlish fikirli bir kitabi ve yaxud meqaleni tenqid ederken qeybet etmek.
"Nisa" suresinin 148-ci ayesinde oxuyuruq:
لا يُحِبُّ اللهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ اِلاّ مَنْ ظُلِمَ
"Allah zulme meruz qalan shexsden bashqa, bir ozgesinin aciqca pis soz soylemesini sevmez".
Belelikle, gunahlardan olan bezi istisnalarli tanish olduq. Bu istisnalarin tanimaq insani gunahlardan qorunmasinda muhum oynayir.
Gunahlarla