Kitabxana
25_Sheri_hokmlerin_deyishmezliyi
Bu qudsi hedisde Allah-teala hezret Musani hezret Isa ve hezret Mehemmedin (s) beseti ile mujdeleyir ve onlarin bezi xususiyyetlerini sadalayir. Bu mujde ve xeberdarliq hezret Isanin zuhurunadek hezret Musa sherietinin moteberliyini gosterir. Beni-Israil hezret Musadan sonra hezret Isaya iman getirmeli idi. Belece son Peygemberin (s) beseti ile hezret Isanin sherieti gucden dushurdu. Son Peygemberin (s) ayinlerine tabecilik haminin vezifesi idi. (Tovrati) Olmushlari ve olacaqlari beyan eden nur olaraq nazil etdim cumlesi ise sheriet prinsiplerinin eyni oldugunu gosteren ayeleri tesdiqleyir. Hezret Nuh, Ibrahim, Musa, Isa ve son Peygembere (s) nazil olmush sherietler prinsipce ferqlenmir. Sherietler yalniz cuzi meselelerde ferqlidir. Sherait ve zamanin telebinden asili olaraq mueyyen cuzi hokmler deyishilmishdir. Meselen, Beni-Israil itaetsizlik gosterdiyinden Allah-teala onlara once halal sayilan bezi sheyleri haram buyurmushdur. Onlar bu yolla tenbeh olunmushlar. Quranda oxuyuruq: Yehudiler yol verdikleri zulme ve coxlarini Allah yolundan ayirdiqlarina gore onlara once halal olmush bir cox pak sheyleri haram buyurduq. Hezret Isa mebus edildikden sonra Beni-Isarile haram edilmish bezi sheyler yeniden halal olundu: Qarshimdaki Tovrata inanmisham ve gelmishem ki, size haram buyurulmush bezi sheyleri yeniden halal edem. Yaniniza Rebbimden nishane ile gelmishem, Allahdan qorxun ve mene itaet edin.
Sherietler eqide, ehkam ve exlaq prinsipleri baximindan mushterekdir. Bu prinsipler butun mutefekkirler terefinden qebul olunur. Dinlerde tesbit olunmush exlaqi deyerler agil terefinden tesdiqlenir. Elbette ki, ayri-ayri ferdlerin nefsi bu prinsiplere etiraz ede biler. Amma bu etiraz agil yox, nefse esaslanir. Yeni sherietde oten sherietin prinsipleri tesdiqlenir ve onun xirdaliqlari zaman ve mekan teleblerine uygun tenzimlenir. Meselen, butun sherietlerde namaz vacib sayilmishdir. Amma ayri-ayri dinlerde namaz formaca ferqlenir. Bele bir sherietin ozunde de deyishen hokmler movcuddur. Muselmanlar Islamin ilk illerinde beytul-muqeddese uz tutub namaz qilirdilar. Peygemberin (s) besetinden bir nece il otmush uygun hokm deyishdi ve muselmanlar uzu Kebeye namaz qilmali oldu. Beli, bir dinde hokmler deyishdiyi kimi, ayri-ayri dinlerde de uygun deyishiklikler bash vere biler. Elbette ki, deyishiklikler yalniz cuzi meselelere aiddir.
/
/
Sehife: 1
Cemi Sehife: 1