olunur. Insan oldukden sonra malik oldugu etiqadlar, bu dunyada gorduyu yaxshi ve ya pis emeller xususi shekilde arashdirilir, qisa shekilde muhasibe aparildiqdan sonra alinan neticeye esasen shirin ve yaxud aci bir heyata mehkum edilir; bu heyat da umumi Qiyamet gunune qeder davam edir. Insanin berzex alemindeki heyati eynile mueyyen emellerin arashdirilmasi ucun mehkeme orqanina cagirilan, istintaq aparilib mueyyen suallar sorushulan ve senedleri tenzim olunan shexslerin veziyyetine oxshayir. Bundan sonra o, mehkemenin vaxti gelib catana qeder muveqqeti olaraq zindanda saxlanilir. Insanin berzexdeki ruhu dunyada yashadigi suretde olur; yaxshi emel sahibleri xoshbextlik ve nemet icerisinde Allah dergahina yaxin olan pak insanlarin qonshulugunda ilahi nemetlerden behrelenir, pis emel sahibleri ise bedbextliye, ezaba ducar olur, sheytanlar ve zelalet bashcilari ile yoldash olur. Allah-taala xoshbextlik ve seadet ehlinin veziyyetini bele beyan edir:
 "Allah yolunda oldurulen shexslerin esla olu oldugunu guman etme! Onlar oz Rebblerinin yaninda (qurb meqaminda) ruzilerden behrelenirler, Allahin oz fezl ve merhemeti ile onlara verdiyi sheyler sebebi ile shadliq ve sevinc icerisindedir, onlarin ardinca gelen ve hele onlara qovushmayan mominlere mujde verib deyirler ki, onlar ucun hec bir qem-qusse ve qorxu yoxdur. Hem de onlara Allahin (vesfe sigmayan) fezl ve merhemetini mujdeleyib deyirler ki, Allah mominlerin ecr ve savabini hec vaxt zay etmir." Dunya heyatinda mal-dovletlerinden ve servetlerinden qanuni yolla istifade etmeyen bashqa qrupu ise bele vesf edir:
 "Nehayet, onlardan birinin olumu catar ve deyer: Perverdigara! Meni (dunyaya) qaytarin, belke zay etdiyim omrum muqabilinde yaxshi bir ish gorem. Xeyr, esla! Bu onun dediyi bir sozdur (onun sozlerine ehemiyyet verilmez), onlarin qarshisinda Qiyamet gunune qeder davam eden berzex vardir."
 Asimani kitablar icerisinde Quran Qiyamet baresinde mufessel shekilde danishan yegane kitabdir. Tovrat bu gun baresinde esla sohbet acmamish, Incil ise cuzi ishareden bashqa bir shey beyan etmemishdir. Quranin yuzlerle ayesinde Qiyamet gunu muxtelif adlarla yad edilmish, bu gunde dunya ve onun ehalisinin malik olduqlari tale baresinde bezen qisa shekilde, bezen ise genish shekilde izahlar verilmishdir. Quran defelerle xatirladir ki, Qiyamet gunune iman Allaha imanla yanashi olub islamin ucluk teshkil eden etiqadi prinsiplerinden biridir ki, ona malik olmayan shexs (meadi inkar eden shexs) islam dininden xaric olub, ebedi helakete ducar olanlar sirasindadir. Heqiqet de mehz beledir. cunki eger Allah terefinden insanlarin emel ve ishlerinin hesabi, ceza ve mukafat meselesi olmasaydi, Allahin ferman, emr ve nehyler mecmuesinden ibaret olan dini devet hec bir tesire malik olmazdi; tesir baximindan teblig ve nubuvvetin olub-olmamasi eyni seviyyede olacaq, hetta onun olmamasi olmasindan daha ustun sayilacaqdi. cunki

Sehifeye kec

Sehife: 3
Cemi Sehife: 8