Kitabxana

Biz inaniriq ki, heqiqeten Allah-Taala bize tefekkur, idrak quvvesi verib, eql bexsh etdiyine gore, bize emr etmishdir ki, Onun xelq etdiyi movcudat baresinde fikirleshek, shuurumuzu ishe salib derinden tefekkur edek, hikmetinde, kainatdaki nishanelerinde derinden dushunub, onun kainatda (afaq) ve insanin daxili aleminde (enfus) tefekkur edek. Bele ki, Allah-Taala buyurur:
Biz afaq ve enfusde (kainat ve insanin murekkeb qurulushunda) olan ayelerimizi (elamet, nishane, mocuze) onlara gostereceyik ki, Onun haqq olmasi onlar ucun aydin olsun.
Bashqa bir yerde, ata-babalarin yanlish ve batil adet-enenelerine kor-korane, qeyri-aqilane teqlid etmeyi mezemmet etmishdir:
Onlara deyilende ki, Allahin nazil etdiyine tabe olun, yox! Biz ata-babalarimizin getdiyi yolla gedeceyik, deye cavab verirler Onlarin ata-babalari bir shey dushunmeyib ve hidayet yolunu tapmamish olsalar da (onlara tabe olacaqlarmi)?!
Bunun kimi oz gumanlari esasinda emel edib haqqa tabe olmayanlari da mezemmet edir:
(Yolunu azanlar ve mushrikler) Zenn ve gumandan bashqa bir sheye tabe olmurlar.
Heqiqetde ise, bizim etiqadimiz budur ki, eqlimiz xilqetde tefekkur edib kainatin Xaliqini tanimagi, Onun baresinde merifet kesb etmeyi bize oz eqlimiz, nubuvvet iddiasi eden shexs ve onun mocuzesi barede tefekkur etmeyi vacib etdiyi kimi zeruri edir ve bu barede eqlimizden bashqa hec kime teqlid etmeyi�shexsin meqam ve menzileti ne qeder boyuk olsa da bele�sehih hesab etmir.
coxlu Quran ayelerinde insanin tefekkur, elm ve merifete teshviq etdirilmesi heqiqetde eql sahiblerinin muvafiq olduqlari ideya ve fikir azadligini, musteqilliyi beyan edir. Heqiqetde Quran bizim ruhumuzu qeyd olunan heqiqetlerle agah olmaq, onlar barede tefekkur etmek ucun merifet ve tefekkur istedadini herkete getirir, insan zekasini ayildib ciceklendirmekle onu, eqlin fitri telebine celb edir. Bele olan halda insanin etiqadi meseleler qarshisinda laqeyd qalmasi, onlara ehemiyyet vermemesi ve ozune bir yol secmemesi, kiminse dediklerini teqlid uzunden qebul edib ona arxalanmasi sehih deyil. Eksine, Quran ayelerinin tesdiqlediyi eqli fitretin telebine esasen, her insana vacibdir ki, usulid-din adlanan etiqad eslleri barede tehqiqat aparsin, derinden dushunsun. Bu usullarin en muhumu tovhid, nubuvvet, Imamet ve meaddan ibaretdir.
Her kes bu kimi etiqad usullarinda ata-babalarina, yaxud bashqa shexslere teqlid etse, hokmen sehve ducar olub haqq yoldan uzaqlashar, inhirafa yuvarlanar ve hec vaxt uzrlu sayilmaz.
Bu barede esas etiqadimiz iki metlebden ibaretdir:
1-Etiqad usullari baresinde merifet kesb etmeyin vacibliyi; bele ki, bu barede bashqalarina teqlid etmek caiz deyildir.
2-Qeyd olunan vacib, sheren vacib kimi qebul edilmezden once eqlin hokmu ile olan vacibdir.
Yeni revayetlerin eqli delilleri tesdiqlemesine baxmayaraq, etiqad usullarinda merifet ve baxish dini revayetlere esaslanmamalidir.
Eqlen etiqad usullari barede merifet kesb etmeyin vacibliyi dedikde eqlin bu usullarda merifetin, agahligin zeruriliyini, onlar barede