Kitabxana

Bizim etiqadimiz budur ki, Allah-Taala vacib, haram ve s. kimi butun hokmleri bendelerin emellerinde olan meslehete uygun olaraq qerar vermishdir. Tam meslehetli olan ishleri vacib, son derece fesad toreden ishleri, emelleri haram, mueyyen qeder meslehetli ishleri musteheb s. qerar vermishdir.
Sair hokmler de eyni qayda ile. Bu hokmler Onun oz bendelerine lutfu ve edaleti sayesindedir.
Her bir hadise, ish baresinde mutleq Allahin qerar verdiyi bir hokm olmalidir. Hadiselerden hec biri�hetta bizim melumat elde etmek ucun yolumuz olmadigi halda da bele�sheri hokmden xali deyil. Hemcinin, biz inaniriq ki, Allah-Taalanin bizi fesad getiren ishleri gormeye, yaxshi ishleri terk etmeye emr etmesi Onun ucun qebahetlidir. (Ve qebahetli ishler Ondan bash vermez!)
Amma bezi muselman firqelerinin inancina gore, qebih (cirkin) ish ele Allahin nehy etdiyi ishler, yaxshi ish de ele Onun emr etdiyi ishlerdir. Fellerin ise oz-ozluyunde (zaten) ne mesleheti var, ne de fesadi. Hemcinin feller zaten ne yaxshidir, ne de pis. Bu nezeriyye eqli zeruretle muxalif olan bir nezeriyyedir. Hemcinin onlar Allahin pis ve qebih ishler gormesini, yaxshi ve meslehetli ishleri terk etmeyi emr etmesine inanirlar. Evvelde qeyd olundugu kimi, bu eqidede eql meyarlari ile olculmeyen, hesab-kitabsiz sozler vardir. cunki bu eqide Allah-Taalada cehl (elmsizlik) ve acizliyin olmasina getirib cixarir. Allah ise bele sheylerden (cehl ve acizlik) cox-cox uca, pak ve munezzehdir.
Xulase: Etiqad usullarinda sehih kelam budur ki, heqiqetet Allah-Taalanin bize bir sheyi vacib, bashqa bir sheyi haram etmesinde hec bir shexsi menfeeti, mesleheti yoxdur. Eksine, butun emr ve nehylerde olan menfeet ve meslehetler ele bizim ozumuz ucundur. Emr ve nehy olunmush hansisa emellerde menafeyi, mesleheti nefy etmesinin (aradan goturmesinin) menasi yoxdur. cunki Allah-Taala ebes yere bir sheyi emr etmez, bosh yere neyise nehy etmez ve O, oz bendelerinden ehtiyacsizdir.