Kitabxana

Biz inaniriq ki, Allah-Taala oz bendeleri ucun bir hidayetci ve peygember secirse, onu xalqa hokmen teqdim etmeli, xalqi onlara teref yoneltmelidir. Bu da yalniz o vaxt ola biler ki, Allah bu shexslerin ilahi risaletine dair bir delil, hoccet beyan etsin, peygemberler de onu xalqa gostersinler. Belelikle de oz lutfunu bendelerine tamamlayib rehmetini kamil etsin.
Bu delil ve hoccet de yalniz kainatin Xaliqi ve Mudebbiri terefinden bash vere bilen bir ish, bashqa sozle, besherin qudretinden xaricde olmalidir. Allah bu mocuzeli ishleri gonderdiyi hidayetci peygemberin eli ile icra edir ki, oz peygemberini tanitdirib xalqi da ona teref hidayet ede bilsin. Bu delil mocuze (ereb dilinde mociz, yaxud mocize, yeni aciz eden) adlanir. cunki bu ish besheri, onun tayini getirmekde, o ishle qarshilashmaqda aciz edir.
Peygemberin camaata mocuze gosterib, onun vasitesile hoccet getirmesi labud bir mesele oldugu kimi, mocuzenin ecazli olmasi da camaat arasinda ele ashkar olmalidir ki, neinki dovrun adi camaati, hetta alimleri, mutexessisleri bele onu getirmekde aciz olsun. Habele, mocuze nubuvvet iddiasi ile eyni zamanda olmalidir ki, onun iddiasina bir delil olsun. Eger qeyd olunan alim ve mutexessisler aciz qalsalar, melum olar ki, bu ish besher qudretinin fovqunde dayanir ve fovqel-tebii, xariqul-ade bir ishdir. Hemcinin melum olar ki, mocuzeni getiren shexs, Xaliqle ruhi elaqede oldugu ucun, adi besherden ustun bir shexsdir. Her kesde bu shertler odense, yeni xaruqul-ade mocuze bash verse ve o bununla eyni zamanda nubuvvet iddiasi etse, qayda uzre camaat onu tesdiqleyib iman getirmeli, soz ve emrlerine itaet etmelidirler. Bezileri iman getirir, bezileri ise qebul etmeyib kafir olur.
Melum oldugu kimi, her peygemberin mocuzesi oz dovrunun elm ve fenlerine mutenasib olmushdur. Meselen, Musa (eleyhis-salam)-in mocuzesi eqdahaya donerek sehr ve caduya ustun gelen esasi idi. cunki o Hezretin dovrunde sehr en cox yayilmish ishlerden idi. Ele ki, Musa (eleyhis-salam) esani getirdi, sehrkarlarin emellerinin hamisi batil oldu ve hamisi anladi ki, bu ish onlarin qudretleri dairesinden xaricde, onlarin ishlerinden cox-cox yuksekdedir, besherin mislini getire bilmeyeceyi ecazli ishlerdendir ki, onun muqabilinde elm ve ustaliqlari zeifleyib aradan gedir.
Hemcinin, Isa (eleyhis-salam)-in mocuzesi xora xesteliyine tutulanlara, anadangelme korlara shefa vermek, oluleri diriltmek idi. cunki o Hezret mocuze getirende, tibb elmi xalq arsinda en muhum ishlerden sayilirdi. O vaxtin cemiyyetinde alimler ve tebibler yuksek meqama ve mensebe malik idiler. Onlarin elmi Isa (eleyhis-salam)-in gosterdiyi ishler muqabilinde aciz qaldi.
Bizim Peygembermizin de ebedi mocuzesi Qurani Kerimdir ki, Erebistanda fesahet ve belaget intibahinin ciceklendiyi, ozunun en yuksek merhelesine catdigi bir vaxtda ozunun fesahet